samen zetten we
gezondheid op één

Antoinette Verbrugge, directeur Gezondheid op 1:

‘Wat wij al lang weten - namelijk dat de fabriek mensen en dieren ziek maakt - wordt opnieuw bevestigd in een recent en ontluisterend memo van het RIVM, waarin staat dat de situatie voor wat betreft fijnstof van Tata Steel Nederland vergelijkbaar is met de verguisde Italiaanse staalfabriek in Taranto, ook bekend als ‘de fabriek die alles doodt.’ Voor de duidelijkheid; de bazen van de fabriek daar zijn tot 20 en 22 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hier leggen bewindspersonen de rode loper uit als de top van Tata Steel dat wil en overweegt het Kabinet ook nog pakweg drie miljard subsidie aan het miljardenbedrijf te geven; een bonus voor ziekmakend bestuur. 

​

De (langdurige) blootstelling aan afvalstoffen als PAK’s, zware metalen, fijnstof en stikstof zorgt voor serieuze gezondheidsschade bij de bewoners van de IJmond. De oude fabrieksonderdelen mogen onderwijl ongehinderd doordraaien. Dit heeft helemaal niets met goed en verantwoord bestuur te maken. De grondwet verplicht onze overheid tot het bevorderen van de volksgezondheid. Zelfs een kind begrijpt dat in de zaak Tata het tegenovergestelde aan de orde is. 'De bedrijfsvoering wordt bevorderd en dat mag al jaren ten koste van mensen gaan.’

​

In de Italiaanse zaak adviseerde de advocaat-generaal van het Europese Hof - na vragen van de rechtbank in Milaan - dat strengere maatregelen nodig zijn als een fabriek de gezondheid van mensen in gevaar brengt – zoals in Taranto. Dat geldt óók als de fabriek voldoet aan alle vergunningen. Jeroen Olthof, gedeputeerde provincie Noord-Holland (PvdA), verschuilt zich al lange tijd achter een gammele revisievergunning en zegt steeds weer hetzelfde: dat hij geen handvatten ziet om in te grijpen. Niemand neemt verantwoordelijkheid. Zelfs het OVV rapport en alle RIVM rapporten zijn volgens deze gedeputeerde niet genoeg om ons burgers te beschermen. Vivianne Heijnen liet zich recent in een bijeenkomst met omwonenden ontvallen dat gezondheid op 1 moet, maar niet ten koste mag gaan van de bedrijfsvoering. De lijst met voorbeelden is eindeloos. De overheid gedraagt zich in het beste geval als een machteloze toeschouwer en in het ergste als vertegenwoordiger van de staalfabriek. Terwijl de kankerverwekkende uitstoot dag in dag uit op de inwoners in de regio IJmond blijft neerdalen.

​

Dat Tata Steel ziekmakend is, weten we mede dankzij een serie rapporten van het RIVM en, meer recent, het onderzoek van de expertgroep Gezond IJmond onder leiding van hoogleraar Marcel Levi. Die laatste commissie schrijft zelfs dat de gezondheidsschade chronisch onderschat wordt. Het vorige week verschenen RIVM-memo inzake de fabriek in Taranto onderstreept andermaal de ernst van de situatie. Vrijwel alle rapporten kwamen er omdat een meerderheid van de Kamer ernaar vroeg. De Staat levert ons dus zelf voortdurend nóg meer zorgwekkende feiten aan en verwacht tegelijkertijd dat we instemmen met een niet-handelende overheid. Want ondertussen mogen de oude en giftige fabrieksonderdelen dag in dag uit doordraaien. Het groenstaalplan (dat in feite een grijs/blauwstaalstaalplan is) zal op zijn vroegst pas in 2030 gerealiseerd zijn en tot 2045 zal nog 60% van de productie met de huidige verouderde fabrieken plaatsvinden. Onacceptabel. 

De Staat verzaakt in alle opzichten haar zorgplicht. Daarom stappen we zo snel mogelijk naar de rechter. Genoeg is genoeg. De fabrieksonderdelen, die ziek maken moeten zo snel mogelijk dicht. 

Wij willen geen kanker door staal.